صندوق بازارگردانی یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه دنیا است که به‌منظور جمع‌آوری سرمایه از سرمایه‌گذاران و خرید و فروش اوراق در چهارچوب مشخص شده بازارگردانی آن اوراق مطابق امیدنامه و کسب بازده از این راه است.
قبل از اینکه به بررسی بیشتر این صندوق بپردازیم بهتر است تا با خود فرآیند بازارگردانی سهم نیز آشنا شویم: "بازارگردانی سهام به فعالیتی گفته می‌شود که با هدف کاهش نوسانات قیمت یک اوراق بهادار و تامین نقدشوندگی آن توسط یک کارگزار است، گفته می‌شود. کارگزاران رسمی به‌منطور آسان کردن معاملات آن اوراق، مقدار مشخصی از اوراق بهادار یا سهام را با توجه به ریسک آن، نگهداری می‌کنند."
بازار سرمایه که تحت تاثیر شرایط سیاسی-اجتماعی و فرهنگی است برای اینکه به بازاری پیشرو تبدیل شود باید مکانیزمی برای شفافیت و کارآمدی را طفراحی و بدان عمل نماید، یکی از ارکان کارآمدی بازار، استفاده از بازارگردان است. تا پیش از اینکه کاربرد بازارگردانی به سهام برسد، ابتدا در اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق مشارکت یا صکوک استفاده می‌شده است و همین تجربه موفق باعث شد تا کاربری از صندوق بازارگردانی به بازار سهام گسترش پیدا کند.
صندوق بازارگردانی چیست؟
صندوق سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی با هدف از بین بردن یا کاهش نوسانات قیمتی در بازار سهام در بلندمدت با جلوگیری از ایجاد صف‌های خرید و فروش طولانی، منطبق کردن قیمت سهام با ارزش ذاتی سهم (NAV) و جلوگیری از هیجانات قیمتی سودجویانه، فعالیت می‌کند. وجود صندوق بازارگردانی اختصاصی باعث می‌شود تا صف‌های بی‌مورد و طولانی خرید و فروش ایجاد نشود، نقدینگی سهام همیشه فراهم باشد و معاملات به‌صورتی کاملا روان انجام بشود. در تصویر زیر که مربوط به صندوق درآمد ثابت قابل معامله رابین است، مشاهده می‌کنید که یکی از فرآیند بازارگردانی که منطبق نمودن قیمت با NAV (خط صورتی) است به‌درستی در طول زمان انجام شده است.
ساز و کار صندوق بازارگردانی چگونه است؟
صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی همیشه مقداری از سهام شرکت‌هایی که در بازار سرمایه حضوری فعال دارند را در اختیار دارند و با آنها و با مکانیزمی که گفته شد اقدام به خرید و فروش می‌کنند، دقت فرمایید که هدف این صندوق متعادل نگه داشتن ارزش سهام موردنظر و جلوگیری از ایجاد صف‌های طولانی خرید و فروش است، به‌همین دلیل است که سازمان بورس با هدف حمایت از این صندوق‌ها میزان کارمزد بسیار پایینی را برای صندوق بازارگردانی درنظر گرفته است.
مزایا و معایب صندوق بازارگردانی چیست؟
مزایا:
- کاهش چشمگیر کارمزد و هزینه معاملات براساس معافیت سازمان بورس (80% تخفیف کارمزد)
- وجود ایستگاه معاملاتی برای انجام معاملات
- کاهش چشمگیر محدودیت‌های موجود در زمینه اعتباردهی و تسهیلات به صندوق
- براساس قانون حداکثر 70% از سرمایه صندوق را می‌تواند سهام یا حق تقدم تشکیل دهد.
- مطابق با با ماده 33 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر، صندوق‌های بازارگردانی دارای مجوز از سازمان بورس و فرابورس از پرداخت مالیات نیم درصد معاف هستند.
معایب:
از آنجایی که صندوق بازارگردانی اختصاصی، به‌منظور ایجاد تعادل در بازار و نه کسب سود، فعالیت می‌کند، عموما دارای ریسک هستند و باتوجه به تمام مزایایی که در مورد این صندوق ذکر شد، محدودیت یا معایبی نیز وجود دارد که در زیر بدان اشاره خواهیم کرد.
- صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی اختصاصی یک صندوق شناخته شده برای سرمایه‌گذاری در میان عموم سرمایه‌گذاران نیست.
- محدودیت‌هایی در رابطه با تعداد واحدهای این صندوق وجود دارد.
- صندوق بازارگردانی دارای ریسک نکول، ریسک نوسان واحدهای ابطال شده و ریسک کاهش ارزش دارایی‌های صندوق است.
تا پایان مهر 1402 براساس گزارش مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران تعداد 98 عدد صندوق‌های بازارگردانی دارای مجوز با مجموع ارزش خالص دارایی‌هایی حدود 1,683,695.71 میلیارد ریال درحال فعالیت هستند.
سوالات متداول
صندوق بازارگردانی چیست؟
صندوق بازارگردانی صندوقی است که وظیفه آن از بین بردن نوسانات قیمتی ناگهانی یک سهم، جلوگیری از ایجاد صف‌های خرید و فروش طولانی و نزدیک کردن قیمت یک سهم به ارزش ذاتی آن سهم است.
سرمایه‌گذاری صندوق بازارگردانی چگونه است؟
ساز و کار این صندوق نیز به‌مانند تمامی صندوق‌ها به دو نوع صدور و ابطالی و قابل معامله تقسیم می‌شود، برای خرید صندوق بازارگردانی صدور و ابطالی می‌توانید به‌صورت حضوری یا اینترنتی اقدام کنید، حداقل میزان خرید در این نوع صندوق، 1 واحد سرمایه‌گذاری از صندوق است. اما در مورد صندوق بازارگردانی قابل معامله (ETF)، نحوه خرید و فروش آن دقیقا به‌مانند سهام است و می‌توانید از طریق سامانه رابین تریدر نماد صندوق موردنظر را جستجو و سپس معامله را انجام دهید، حداقل سرمایه برای خرید این نوع صندوق مقدار 500 هزار تومان می‌باشد.
دیدگاه خود را بنویسید