آشنایی با صندوق های سرمایه گذاری

صندوق سرمایه گذاری ، سرمایه‌گذاری بدون صرف زمان و دانش 

بازارهای مالی باتوجه به گستردگی، یکی از مهم‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری است، در سالیان نه‌چندان دور زمانی که صحبت از صندوق سرمایه گذاری به میان می‌آمد، تصور بر این بود که این صندوق‌ها دارای زمینه‌های محدود سرمایه‌گذاری هستند اما امروزه با توجه به انواع مختلفی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، افراد می‌توانند در طیف وسیعی چون فلزات، طلا، سهام، زعفران و غیره سرمایه‌گذاری و کسب سود کنند.

صندوق سرمایه گذاری با جمع‌آوری وجوه از سرمایه‌گذاران خرد و کلان، این وجوه را در زمینه‌های مختلف ( بسته به نوع صندوق) که تحت نظارت سازمان‌های نظارتی چون سازمان بورس اوراق بهادار و فرابورس هستند، سرمایه‌گذاری کنند. از آنجایی که افراد برای کسب سود و یا حفظ ارزش دارایی‌های خود به سراغ صندوق می‌روند پس باید در صندوق تیمی متخصص از افراد در مدیریت آن دخیل باشند.

بسیاری از افراد تا صحبت از سرمایه‌گذاری در بورس می‌شود به‌دلیل نداشتن دانش تخصصی و تجربه یا زمان کافی، از سرمایه‌گذاری در این بازار صرف‌نظر می‌کنند یا برای ورود به این بازار باید ماه‌ها آموزش تخصصی ببینند و با کسب تجربه در سالیان مختلف به فردی متخصص در این زمینه تبدیل شوند، اما برای سرمایه‌گذاری همیشه نیازی به روش‌های مختلف تحلیلی چون تحلیل تکنیکال، بنیادی و امثالهم نیست، صندوق سرمایه گذاری یکی از بهترین روش‌هاییست که افراد می‌توانند بدون صرف زمان و دانش، در آن سرمایه گذاری کنند.

روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس کدام است؟

به‌طور کلی می‌توانیم تمام روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس را دو دسته سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم بدانیم. در سرمایه گذاری مستقیم فرد سرمایه گذار خود با استفاده از دانش خود شامل تحلیل‌های بنیادی، تکنیکال، تابلوخوانی یا سایر روش‌ها اقدام به معامله انواع اوراق بهادار می‌کند، اما در روش سرمایه گذاری غیر مستقم افراد از طریق خرید صندوق سرمایه گذاری یا سبدگردانی مدیریت سرمایه خود را به دست تیم‌های متخصص واگذار می‌کنند تا در شرایط مختلف بازار با کسب رویکردهای مناسب، کسب سود کنند.

سرمایه گذاری در صندوق چه مزایایی دارد؟

موارد زیر مهم‌ترین مزایای سرمایه گذاری در صندوق است:

سرمایه گذاری آسان

برای سرمایه گذاری در صندوق نیازی به هیچ دانش تخصصی یا صرف زمان در بازار سرمایه نیست و افراد می‌توانند واحدهای صندوق موردنظر را از طریق سامانه معاملاتیخود معامله نمایند.

سرمایه گذاری با مبالغ دلخواه

سرمایه گذاری با پول کم؟ بله! سرمایه گذاری در صندوق‌ها گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری با پول کم در بازار است، برای مثال در برخی صندوق‌ها می‌توان با 1000 تومان نیز واحد صندوق را خریداری کرد. براساس تجربه سرمایه گذاری در صندوق یکی از الویت‌های اصلی در سرمایه گذاری با پول کم است.

نقدشوندگی بالا

یکی از معضلات سرمایه‌رگذاری در سهام، نقدشوندگی پایین برخی اوراق در زمان نزول بازار است که گاها تا ماه‌ها افراد در صف فروش سهام خود قرار می‌گیرند، اما صندوق‌های سرمایه گذاری از نقدشوندگی بالایی برخوردار هستند و افراد می‌توانند واحدهای صندوق خود را به‌آسانی معامله و آنها را به وجه نقد تبدیل کنند.

مدیریت حرفه‌ای

از آنجایی که مدیریت وجوه صندوق امر ساده‌ای نیست، برطبق قوانین افرادی که در مدیریت صندوق قرار دارند همگی باید دارای حسن تجربه و تخصص کافی برای این امر باشند. به‌همین منظور سپردن سرمایه به یک تیم متخصص که تحت قوانین نظارتی عمل می‌کنند، باعث ایجاد آرامش خاطر در سرمایه‌گذار می‌شود.

ارکان صندوق سرمایه گذاری

صندوق‌های سرمایه گذاری برطبق قانون از ارکان مشخص تشکیل و توسط آنها اداره می‌شود، ارکان اصلی یک صندوق سرمایه گذاری شامل موارد زیر است:

• مدیر صندوق
• حسابرس صندوق
• متولی صندوق
• مدیر ثبت صندوق

آیا سرمایه‌گذاری در صندوق با سود تضمین شده همراه است؟

سرمایه گذاری در بازار مالی همیشه براساس مدل‌های پیش‌بینی است که به مسائل تکنیکالی، اقتصاد کلان، وضعیت اجتماعی و این موارد وابسته می‌باشد و این مدل‌ها در ذات خود دارای ریسک‌های مختلفی نیز هستند، برهمین اساس سرمایه گذاری در بورس همیشه با ریسک همراه بوده و هیچ فردی نمی‌تواند برای سرمایه‌گذاری در بورس، تضمین قطعی ارائه دهد. اما درصورت انتخاب مسیر درست که بر مبنای تجربه و دانش باشد، می‌تواند تجربه موفقی از سرمایه گذاری در بازارهای مالی را تجربه کرد. در صندوق‌های سرمایه‌گذاری انواع مختلفی از صندوق براساس ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار، وجود دارد.

بهترین صندوق سرمایه گذاری کدام است؟

صندوق‌های سرمایه گذاری مختلفی براساس میزان ریسک، ترکیب دارایی‌ها، حیطه فعالیت و بازده وجود دارد، در ابتدا صندوق‌های سرمایه گذاری به دو نوع:

1. صندوق قابل معامله (ETF)
2. صندوق صدور و ابطالی

تقسیم‌بندی می‌شود که هرکدام از این دو نوع خود انواع مختلفی چون: مختلط، سهامی، بخشی، درآمد ثابت، اهرمی و ... تقسیم‌بندی می‌شوند.

برای سرمایه‌گذاری در انواع مختلف صندوق‌ها ما در ادامه به شرح مختصری از این صندوق‌ها بسنده خواهیم کرد.

صندوق‌های سهامی

صندوق سرمایه گذاری سهامی عمده دارایی خود را روی سهام سرمایه‌گذاری می‌کند که همین عامل باعث می‌شود تا این نوع صندوق دارای ریسک بالایی باشند.

صندوق‌های درآمد ثابت

صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت عمده منابع مالی خود را روی اوراق بهادار با ریسک پایین مانند اوراق خزانه، اوراق مشارکت، اوراق اجاره و یا سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری می‌کند، این صندوق‌ها همیشه میزان نسبتا ثابتی از سود را برای سرمایه‌گذاران خود‌ به‌همراه دارد.

صندوق‌های مختلط

در صندوق سرمایه گذاری مختلط ما با ترکیبی حدودا برابر از سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت و سهام مواجه هستیم، به‌همین خاطر زیسک سرمایه‌گذاری و بازدهی این صندوق، مابین صندوق سهامی و صندوق درآمد ثابت قرار می‌گیرد.

صندوق‌های بخشی

صندوق سرمایه گذاری بخشی تمرکز خود را روی یک صنعت خاص یا بخش مشخصی در اقتصاد می‌گذارد، عمده صنایعی که این نوع از صندوق‌ها روی آن سرمایه‌گذاری می‌کنند شامل فلزات اساسی، صنایع غذایی، املاک و مستغلات، صنایع پتروشیمی و ... است. در حقیقت سرمایه‌گذاری روی یک صنعت خاص برای کسب بازدهی بالاتر از کل بازار است.

صندوق‌های شاخصی

صندوق سرمایه گذاری شاخصی با هدف ایجاد همبستگی با یک شاخص ایجاد شده است، به‌صورت کلی این صندوق‌ها در تلاش هستند تا ترکیب دارایی مشابه با شاخص موردنظر تشکیل دهند به‌همین دلیل با توجه به وابستگی به شاخص، رفتاری نسبتا شبیه با شاخص مدنظر در صعود و نزول بازار دارند.

صندوق‌های اهرمی

صندوق سرمایه گذاری اهرمی عمده دارایی خود را روی سهام و حق تقدم سهام سرمایه‌گذاری می‌کند و برای کسب بازدهی مضاعف از تکنیک اهرم مالی استفاده می‌کند. در این نوع صندوق برای سرمایه‌گذاری و انتقال مالکیت از هردو نوع قابل معامله و صدور و ابطالی استفاده می‌کند.

صندوق‌های تضمین اصل سرمایه

یکی از انواع جدید صندوق‌های سرمایه گذاری، صندوق سرمایه گذاری تضمین اصل سرمایه است که علاوه بر ایجاد بستری مناسب برای کسب بازدهی مناسب، اصل سرمایه، سرمایه‌گذاران را نیز تضمین می‌کند. صندوق‌های تضمین اصل سرمایه به دو نوع: صندوق تضمین با مکانیزم اهرمی و صندوق تضمین با رکن ضامن، تقسیم می‌شوند.
در صندوق تضمین اهرمی ابتدا واحدهای قابل معامله یا ETF پذیره‌نویسی می‌شوند و مجوز فعالیت صندوق ETF اخذ می‌گردد، سپس به پشتوانه سرمایه‌گذاری در واحدهای قابل معامله، مجوز لازم برای فروش واحدهای صدور و ابطالی نیز اخذ می‌گردد، اما در صندوق تضمین با رکن ضامن ابتدا واحدهای صدور و ابطالی پذیره‌نویسی می‌شوند و صندوق تاسیس می‌گردد، لازم به ذکر است در صندوق تضمین با رکن ضامن، سرمایه اولیه سرمایه‌گذاران توسط یک شرکت سبدگردان تضمین می‌شود.

صندوق‌های بازارگردانی

صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی با وظیفه خرید و فروش اوراق بهادار با تعهد بازارگردانی اوراق مطابق با امیدنامه تاسیس می‌گردد. در حقیقت هدف بازارگردان‌ها متعادل نگه‌داشتن قیمت سهم و جلوگیری از نفوذ هیجانات بازار و ایجاد صف‌های طولانی خرید و فروش است تا در نهایت قیمت سهم را به قیمت ذاتی آن نزدیک کند.

صندوق در صندوق

صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق که از نام آن مشخص است، بجای خریداری اوراق بهادار، سرمایه خود را به ترکیب مختلفی از انواع صندوق‌هایی مانند سهامی، درآمد ثابت و ETF اختصاص می‌دهد. به دیگر زبان شما با خرید واحد این صندوق در حقیقت روی انواع مختلفی از صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنید.

صندوق تامین مالی

صندوق تامین مالی (Financing Fund) نوعی از صندوق سرمایه‌گذاری  مشترک است که هدفش آسان کردن فرآیند جذب یا تامین مالی پروژه‌ها است و  علاوه بر تامین مالی، مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک  را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند. مهم‌ترین دلایلی که باعث پیشرفت یا  توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌گردد می‌توان به مدیریت حرفه‌ای صندوق،  کاهش ریسک و نقدشوندگی بالا اشاره کرد که تمامی این موارد در صندوق تامین  مالی نیز وجود دارد. انواع صندوق تامین مالی شامل: صندوق پروژه، صندوق زمین و ساختمان و صندوق جسورانه هستند.

صندوق طلا

صندوق سرمایه گذاری مبتنی بر سکه طلا عمده دارایی خود را روی اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلا سرمایه‌گذاری می‌کند. از آنجایی که ریسک سرمایه‌گذاری در بازار طلا نسبتا بالاست، سرمایه‌گذاری در این صندوق نیز با ریسک بالایی همراه است.

صندوق نیکوکارانه

صندوق سرمایه گذاری نیکوکارانه که با هدف ضمن حفظ اصل سرمایه افراد در زمینه‌های مولدی که باعث کمک به جامعه می‌شود، سرمایه‌گذاری می‌کند. عموما درآمد این صندوق‌ها به‌صورت بسیار برنامه‌ریزی شده صرف مناطق محروم و نیازمندان می‌شود.

چطور می‌توانم صندوق‌ها را با یکدیگر مقایسه کنم؟

تا بدینجای کار متوجه شدیم که صندوق‌های سرمایه گذاری تعداد زیادی هستند اما سوال اساسی اینجاست که چگونه می‌توان صندوق‌ها را با یکدیگر مقایسه کرد تا به درست‌ترین انتخاب برای سرمایه گذاری رسید؟
در مقاله بهترین صندوق‌های سرمایه گذاری ما به این سوال به‌صورت کامل پاسخ دادیم اما در اینجا نیز به‌صورت خلاصه به این سوال پاسخ می‌دهیم. مهمترین فاکتورها برای مقایسه صندوق‌ها، بازدهی صندوق، ضرایب آلفا و بتا، ارزش خالص دارایی (NAV) و میزان همبستگی با رشد و افت شاخص است، در بین این پارامترها ضریب بتا اما نقش مهم‌تری را ایفا می‌کند.

ارزش خالص دارایی (NAV) چیست؟

ارزش خالص دارایی یا Net Value Assets یکی از مفاهیم پرکاربرد در مبحث صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که معامله‌گران هر صندوق حتما به این فاکتور نگاهی می‌اندازند تا ببینند قیمت واحد صندوق با NAV چه میزان اختلاف دارد، بانگاهی به داده‌های درج شده در سایت هر صندوق یا سایت‌هایی که اطلاعات جزیی صندوق‌ها را گزارش می‌کنند ما با سه نوع NAV روبرو هستیم:

• NAV آماری: درصورت ایجاد صف فروش سنگین روی برخی از دارایی‌های صندوق برای مدتی بیش از حد انتظار، مدیران صندوق می‌توانند قیمت برخی از سهام موجود در پورتفوی صندوق را تعدیل کنند، در این صورت به ارزش خالص دارایی ارائه شده، ارزش خالص دارایی آماری خواهند گفت.
• NAV صدور: این عامل ارزش هر واحد از صندوق سرمایه گذاری را نشان می‌دهد، در حقیقت این مقدار برابر با وجهی است که هر سرمایه‌گذار باید بابت خرید هر واحد از صندوق‌های صدور و ابطالی پرداخت نماید.
• NAV ابطال: میزان وجهی است که پس از انصراف از سرمایه‌گذاری در صندوق‌های صدور و ابطالی به ازای هر واحد از صندوق به سرمایه گذار پرداخت می‌شود.