در سالیان اخیر سازمان بورس قوانین جدیدی را در رابطه با تسویه معاملات مشتریان در کارگزاری مصوب کرده است که باعث ایجاد برخی ابهامات در کاربران شده است. به‌طورکلی تسویه معاملات به مجموعه فرآیند انتقال پول مابین خریدار و فروشنده گفته می‌شود و از این حیث دارای اهمیت است که برطبق قوانین جدید بورس فرآیند تسویه معاملات از لحاز زمانی یکسان نیست.
تسویه معاملات
همانطور که اطلاع دارید هر فردی برای خرید و فروش انواع سهام در بازارهای بورس باید از طریق یک واسطه که بدان کارگزاری گفته می‌شود اقدام شود. افراد برای آنکه بتوانند در بورس خریدی انجام بدهند باید مبلغ را ابتدا به حساب کارگزاری - حال یا از طریق درگاه اینترنتی یا واریز به حساب بانکی - واریز و سپس اقدام به ثبت سفارش خرید بکنند، پس از ثبت موفق سفارش خرید، مالکیت سهم موردنظر به خریدار منتقل می‌شود و فروشنده نیز در سامانه خرید و فروش خودش مبلغی که از فروش سهامش بدست آورده را دریافت می‌کند، اما آیا فروشنده می‌تواند پس از فروش سهامش، درخواست واریز وجه داشته باشد؟ یا فروشنده می‌تواند با مبلغی که از فروش سهام بدست آمده است اقدام به خرید و فروش دیگر سهام‌ها بکند؟ در این رابطه برطبق قوانین سازمان بورس محدودیت‌هایی وجود دارد که در ادامه بدان اشاره می‌کنیم.
هنگامی که یک سفارش خرید سهام به‌صورت موفق ثبت می‌شود، مبلغ سهام از حساب کارگزار خریدار به اتاق پایاپای سازمان بورس منتقل می‌شود و پس از صرف زمانی که در ادامه گفته خواهد شد، به حساب کارگزار فروشنده واریز می‌شود. تمامی فعالیت‌های تسویه و پایاپای مربوط به سازمان بورس اوراق و فرابورس در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی انجام می‌شود.
مدت زمان تسویه وجوه
برحسب قانون اعلامی از سمت سازمان بورس، مدت زمان تسویه وجوه برحسب نوع اوراق بهادار متفاوت است.
- نکته اول: از هر دسته‌ای که فروش داشته باشید می‌توانید بلافاصله از همان دسته خرید انجام دهید. برای مثال شما سهامی در بورس اوراق فروخته‌اید و با پول حاصل از آن می‌توانید سهم دیگری در بورس را بخرید یا در مثال دیگری شما حق تقدم خرید که شامل قانون t+2 است را فروخته‌اید، بلافاصله می‌توانید با پول آن واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق ETF سهامی را بخرید.
- با پول بدست آمده از فروش دسته T+2 نمی‌توانید در همان روز از دسته T+1 خرید کنید، اما این قانون به‌صورت برعکس صادق نیست یعنی شما با فروش از دسته T+1 می‌توانید در همان روز از دسته T+2 خرید داشته باشید.
- نکته: در اینجا منظور از روز، یعنی روز کاری که شامل تعطیلات رسمی و جمعه‌ها نمی‌شود.
با توضیحاتی که در قسمت بالا ارائه دادیم متوجه شدید که بسته به نوع سهم یا قانون T+1 ( یک روز کاری بعد ازمعامله موفق) یا قانون T+2 (2 روز کاری بعد از معامله موفق) در مورد آن جاری است. بعنوان مثال درصورتی که شما سهمی را در بورس اوراق بفروشید، حداقل باید 2 روز کاری از تاریخ معامله شما بگذرد تا پول به حساب شما واریز شود و این برحسب دستور سازمان بورس است.
در سامانه رابین تریدر نیز این قانون رعایت شده و حداقل موردنیاز روز کاری (بسته به نوع سهم) را برای تسویه درنظر می‌گیرید و سپس به شما تاریخی را پیشنهاد می‌کند تا پس از موافقت شما پول در همان تاریخ به حساب شما واریز گردد.
درصورتی که شما برای خرید یک سهم مبلغی واریز کرده‌اید اما به هر دلیلی موفق به ثبت هیچگونه معامله‌ای نمی‌شوید، طبق قانون این مبلغ را می‌توانید به‌صورت آنی تسویه کنید. پولی که با آن هنوز خرید و فروش سهمی انجام نشده شامل قوانین T+1 و T+2 نمی‌شود.
تسویه آنی چیست؟
در کارگزاری رابین این امکان فراهم آماده است که مشتریان می‌توانند مبالغی را که از زمان حداقل موردنیازش گذشته است را به صورت آنی تسویه کند. برای مثال فرض کنید شما امروز 100 میلیون تومان سهم فروخته‌اید، اگر پس از فروش سهام خود درخواست تسویه ارسال کنید، باتوجه به اینکه فروش سهام تحت قانون T+2 است، حداقل 2 روزکاری بعد را به شما پیشنهاد می‌کند تا در یکی از روزهایی که شما انتخاب می‌کنید وجه به حساب شما واریز شود. اما درصورتی که شما یک معامله‌گر باشید و در بازار سرمایه خرید و فروش‌های زیادی انجام می‌دهید، این مبلغ را در طول 2 روز در سامانه خود نگه داشته و هیچ معامله‌ی خریدی با آن ثبت نکرده‌اید، پس از گذشت 2 روز شما در هرساعت از شبانه روز می‌توانید درخواست تسویه آنی را ارسال کنید تا وجه به حساب شما واریز شود.
دیدگاه خود را بنویسید